มารู้จักทรงมหาดไทยและทรงผมย้อนยุคของหนุ่มไทย และไอเดียทรงมหาดไทยแบบใช้ในชีวิตประจำวันได้

1/6

ช่วงนี้กระแสไทยๆ กลับมาได้รับความสนใจอีกครั้ง ทั้งจากหนัง ละคร All Things Beauty เลยขอพาคุณย้อนยุคไปรู้จักกับทรงผมของคนไทยในอดีต โดยเฉพาะทรงผมของผู้ชาย เผื่อคุณจะได้นำไปประยุกต์หรือเซ็ตผมให้เข้ากับชุดแต่งกายได้มากขึ้นค่ะ

ย้อนยุคไปรู้จักทรงผมของหนุ่ม-สาวไทยในอดีต

ยุคต้นสุโขทัย

คนไทยในสมัยนั้น ทั้งหญิงและชายไว้ผมคล้ายกัน คือไว้ผมยาว โดยมีลักษณะเกล้าเป็นมวนมุ่นอยู่ตอนกลางของศีรษะ ทั้งนี้สันนิษฐานได้จาก สถานการณ์ของบ้านเมืองในสมัยนั้นอยู่ด้วยกันอย่างร่มเย็นเป็นสุข ดังคำศิลาจารึกของพ่อขุนรามว่า “เมืองสุโขทัย ในน้ำมีปลา ในนามีข้าว (พ่อเมืองบ่เอาจังกอบในไพร่ลู่ทาง) เพื่อนจูงวัวไปค้าขี่ม้าไปขาย ใครจักใคร่ค้าช้างค้า ใครจักใคร่ค้ามาค้า ใครจักค้าเงือน (เงิน) ทองค้า ไพร่ฟ้าหน้าสดใส”

ยุคกลางอยุธยา

ในสมัยรัชกาลที่ 1 สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (พระเจ้าอู่ทอง) ทรงมีพระราชประสงค์ที่จะรวบรวมคนไทยให้เป็นปึกแผ่นมั่นคง หักล้างการแตกแยกเป็นก๊กเป็นเหล่าของคนไทยด้วยกัน ซึ่งต่างก็เป็นใหญ่ไม่ขึ้นต่อกัน

ด้วยเหตุนี้จึงทำให้ผู้ชายไว้ผมสั้น โดยมีลักษณะโกนรอบศีรษะ แต่จะมีผมอยู่ตอนกลางศีรษะ และหวีแสกกลาง ซึ่งผมดังกล่าวเรียกว่า “ทรงมหาดไทย” ซึ่งการไว้ผมทรงนี้สันนิษฐานได้จาก ผู้ชายในสมัยนั้นจะต้องทำงานหนัก เพื่อสร้างบ้านสร้างเมือง รวมถึงมีการทำศึกสงครามค่อนข้างบ่อย จึงไม่มีเวลาเอาใจใส่ในการตกแต่งทรงผมมากนัก Credit: Wikipedia

ยุคปลายสมัยกรุงรัตนโกสินทร์

ในยุคต้นนั้น คนไทยก็ยังนิยมไว้ผมทรงมหาดไทยกันอยู่ เพราะคนไทยเราถือว่า การไว้ผมถือเป็นประเพณีอย่างหนึ่ง โดยจะต้องเหมือนกันทั้งหญิงและชาย จะต้องไว้ผมแบบเดียวกันทั้งหมด

จนถึงสมัยแผ่นดินของสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นพระเจ้าแผ่นดินพระองค์แรกที่มีการเสด็จประพาสยังต่างประเทศเป็นครั้งแรก ที่ประเทศสิงคโปร์ – ปัตตะเวีย ซึ่งในตอนนั้นพระองค์มีพระชนมายุเพียง 16 ชันษาเท่านั้น และมีข้าราชการบริพารติดตามไปทั้งหมด 47 คน

หลังจากเสด็จกลับจากต่างประเทศในครั้งนั้น ท่านได้นำเอาแบบอย่างต่างๆ มาดัดแปลงให้เหมาะสมกับประเทศไทยยิ่งขึ้น และทรงปรารภกับข้าราชการผู้ใหญ่บางคนว่า “ขณะนี้บ้านเมืองเราก็เจริญดีแล้ว เห็นควรจะได้มีการเปลี่ยนแปลงและเลิกประเพณีต่างๆ บางอย่างว่า … ” การที่คนไทยไว้ผมสั้นทรงมหาดไทยอย่างสมัยโบราณนั้น ทำให้พวกฝรั่งดูหมิ่นคนไทยว่าเป็นค่านิยมป่าเถื่อน ท่านจึงทรงมีพระราชดำริว่าควรให้เลิกประเพณีการไว้ผมสั้นทรงมหาดไทย และให้ไว้ผมยาวเป็นทรงเดียวกันกับฝรั่งแทน

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นการเลิกประเพณีการไว้ผมแบบมหาดไทยนั้น ก็ไม่จำเป็นต้องตราพระราชกำหนดกฎหมายแต่อย่างใด เพียงแต่พระองค์เองไม่ทรงพระเกศามหาดไทย และทรงพระราชอนุญาตให้ข้าราชการที่เข้าเฝ้าเปลี่ยนทรงผมตามใจสมัครเท่านั้น (อ้างอิง: คณะอาจารย์, สถานฝึกวิชาชีพตัดผม.มปท.: 1)

“ทรงมหาดไทย” เอกลักษณ์ทรงผมของหนุ่มไทย

เริ่มตั้งแต่กรุงศรีอยุธยา สมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 ต้นกำเนิดแบบทรงผมสมัยก่อนส่วนใหญ่มาจากในวัง เพราะถือว่าเป็นผู้สูงศักดิ์จึงต้องนำสมัย

การตัดผมทรงมหาดไทย

เพราะเครื่องไม้เครื่องมือสำหรับตัดผมในสมัยก่อนยังไม่พัฒนาเหมือนในปัจจุบัน ช่างตัดผมในสมัยนั้นจึงต้องสรรหาสิ่งประกอบมาช่วยตัดผมให้เป็นทรง ซึ่งโดยส่วนใหญ่แล้วจะมีการใช้กะลามะพร้าวใบโตๆ มาครอบศีรษะเอาไว้ แล้วจึงค่อยโกนผมรอบๆ ออกจนเกลี้ยง เหลือไว้แต่ผมตรงกลางกระหม่อม จากนั้นจัดทรงผมให้แสกกลาง และเรียกผมทรงนี้ว่า “ทรงมหาดไทย”

ทรงมหาดไทยกับผู้หญิง

ทรงมหาดไทยเป็นทรงผมที่ผู้หญิงนิยมทำในช่วงเริ่มสมัยอยุธยา เหตุเพราะเกิดสงครามอยู่บ่อยครั้ง ผู้หญิงจึงต้องตัดผมให้สั้น พรางตัวให้กลมกลืนเหมือนเป็นชาย เพื่อให้ข้าศึกสับสน และจะได้สะดวกต่อการหลบหนี

พอมาถึงช่วงยุครัตนโกสินทร์ตอนต้น ก็ยังมีการรบกันอยู่เนืองๆ ผู้หญิงจึงยังนิยมไว้ผมทรงมหาดไทยกันอยู่เช่นเดิม แต่เพื่อความสวยความงาม จึงมีการไว้ปอยผมยาวข้างหูให้พอชื่นใจ และในเวลาต่อมาผู้หญิงก็พัฒนาทรงผม ด้วยการเลิกไถข้าง และไว้ผมยาวข้างหลังให้ดูสวยงามมากขึ้น

การเปลี่ยนแปลง

ทรงมหาดไทยเกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นในสมัยแผ่นดินของรัชกาลที่ 5 โดยในปี พ.ศ. 2414 พระองค์ได้ทรงปรับปรุงประเพณีการไว้ผม โดยให้ผู้ชายไทยเลิกไว้ผมทรงมหาดไทย และเปลี่ยนไปทำผมที่ทันสมัยแบบเดียวกับฝรั่ง ซึ่งปัจจุบันเรียกว่า ทรงอังกฤษชั้นเดียว, รองทรงอังกฤษ 2 ชั้น และต่อมาก็ได้เปลี่ยนแปลงเป็น รองทรงสูง, รองทรงกลาง และรองทรงต่ำ นั่นเอง ถึงแม้ปัจจุบันจะไม่มีใครทำผมทรงมหาดไทยกันแล้ว แต่เราก็ปฏิเสธไม่ได้เลยว่า “ทรงมหาดไทย” เป็นผมทรงคุณค่า ที่ต้องถูกจารึกในประวัติศาสตร์ไทย

เซ็ตผมทรงมหาดไทย

การเซ็ตผมทรงมหาดไทยนั้น ทำได้ง่ายไม่ยุ่งยากและสามารถเซ็ตด้วยตัวเองได้ง่ายๆ ยิ่งในปัจจุบันมีผลิตภัณฑ์แต่งผมชายที่ช่วยในการเซ็ตผมได้ง่ายดายมากยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นเจลใส่ผม แว็กซ์ โพเมด มูส หรือสเปรย์ ซึ่งผลิตภัณฑ์แต่ละชนิดจะให้ผลลัพธ์ที่ออกมาแตกต่างกันไปตามคุณสมบัติและส่วนผสมของผลิตภัณฑ์นั้นๆ อาทิ ความมันเงา ความยืดหยุ่นในการจัดแต่งทรง การสร้างเท็กซ์เจอร์และวอลลุ่มให้กับทรงผม ซึ่งคุณสามารถเลือกได้ตามความต้องการในการเซ็ตทรงผม

หากอยากได้ทรงผมที่อยู่ทรง แต่ดูเป็นธรรมชาติและล้างผลิตภัณฑ์ออกได้ไม่ยากในตอนสระผม เราขอแนะนำให้ใช้มูสในการเซ็ตผม

• แนะนำให้ฉีดมูสปริมาณเล็กน้อย (ขนาดประมาณลูกกอล์ฟ) ลงบนฝ่ามือและถูฝ่ามือเพื่อให้เนื้อมูสกระจายให้ทั่ว ก่อนลูบลงเป็นเส้นผม
• ใช้นิ้วมือสางเส้นผมก่อนหวี เพื่อให้เนื้อมูสกระจายให้ทั่วเส้นผม
• ใช้หวีซี่เล็กค่อยๆ หวีผมให้เข้ารูป โดยคุณสามารถเพิ่มปริมาณมูสทีละนิดในระหว่างหวีและจัดทรงจนกว่าผมจะอยู่ทรงตามต้องการ
• จากนั้นใช้หวีแสกกลางผม แล้วจัดทรงให้ปลายผมกระดกเล็กน้อย
• ปิดท้ายด้วยการฉีดสเปรย์แต่งผม เพื่อช่วยให้ผมอยู่ทรงนานและดูเงางามแบบทรงผมมหาดไทยโบราณ เป็นอันเสร็จเรียบร้อย
• ถ้ามีปลายผมกระดก หรือชี้ออกมาไม่เข้าทรง แนะนำให้ใช้สเปรย์แต่งผม ฉีดลงบนหวีซี่เล็กและหวีซ้ำอีกครั้ง หรือหากจัดทรงเรียบร้อย แต่ต้องการเก็บผมบางส่วนที่ชี้โด่เด่ออกมา ให้ฉีดสเปรย์ลงบนแปรงสีฟันที่สะอาด แล้วนำมาหวีเก็บผมให้เข้าทรง

ไอเดียทรงผมมหาดไทยในชีวิตประจำวัน

ทรงผมย้อนยุคกำลังกลับมาได้รับความนิยเม เช่นเดียวกับทรงผมมหาดไทย ก็เป็นเทรนด์ที่สามารถนำมาปรับใช้ ทั้งสไตล์ลำลองและไปทำงานได้เหมือนกัน โดยทรงมหาดไทยในปัจจุบัน จะมีความใกล้เคียงกับอันเดอร์คัต ที่ไถด้านข้างสูงและไว้ยาวด้านบน หรือบัซคัต ที่ตัดสั้นเกรียน แต่สไตล์แฟชั่นทรงผมชายก็ยังลื่นไหล ไปจับคู่กับเทคนิคการตัดผมได้อีกหลายแบบ มาลองดูไอเดียทรงผมที่ใกล้เคียงกับทรงผมมหาดไทย ที่คุณทำได้ในพ.ศ.นี้กันค่ะ

ทรงมหาดไทยจับลอนหยักศก

(credit: ig @timothyhsuactor)

ทรงนี้คือผมสั้นดัดลอน โดยตัดผมรองทรงสูง และแนวตัดเป็นเส้นตรงในแนวดิ่งทั้งสองข้าง ให้เหลือผมสั้นไม่ต้องเกรียนโล่ง และช่อผมด้านบนดัดลอน สำหรับคนผมหนาหรือโคนผมหยักศกใช้แปรงกลมช่วยจับลอนผมขณะไดร์เป่ายกโคนขึ้น แสกข้างหรือแสกกลาง ก็ได้ทรงมหาดไทยสไตล์โมเดิร์นหล่อๆ แล้วค่ะ

มหาดไทยปอมปาดัวร์หรือควิฟ

(credit: ig @barberjapan)
ผมที่ตัดแบบอันเดอร์คัทและแต่งแนวคล้ายทรงผมมหาดไทย แบ่งผมแสกกลาง ด้านที่ผมเยอะปล่อยช่อผมด้านบนให้ยาวถึงเหนือใบหู แต่ไถเก็บโคนผมแบบอันเดอร์คัทจนถึงเส้นกรอบหน้าผาก ใช้เจลเวทลุคหวีเสยตั้งสูงม้วนเก็บปลายผมงุ้มเข้าด้านข้าง เป็นอีกทรงมหาดไทยโมเดิร์นสำหรับหนุ่มๆที่ชอบลุคหล่อเนี้ยบ แต่มีความเกรียนอยู่นิดๆ

มหาดไทยม้วนผมหน้าม้าแสกกลาง

(credit: ig @miedziobrody_barber)

ตัดผมด้านข้างเป็นไลน์เฟดแบบเกรียนสูงเป็นแบบทรงมหาดไทย ช่อผมด้านหน้าที่เป็นปลายผมม้ายาวถึงกลางหน้าผาก แบ่งผมแสกกลาง หวีเสยม้วนปลายงุ้มเก็บให้ผมเป็นก้อนด้วยเจลแต่งผมเวทลุค คนไว้หนวดแต่งริมหนวดชี้ขึ้นเป็นทรงเขาควาย เป็นลุคนายจัน หนวดเขี้ยวแห่งศึกบางระจัน ในยุคมิลเลนเนียมที่แสนเฟี้ยวและดูโปร่งสบายหน้าตาสดใสขึ้นมาทันทีค่ะ

ทรงโมเดิร์นมหาดไทย

(credit: ig_@barber.tamamori)

แสกข้างและไถด้านข้างเป็นสกินเฟดสูงระดับเดียวกับหางคิ้ว ผมยาวปล่อยตรงเป็นตัดมุมป้านให้ด้านบนยาวกว่าโคนผม ผมข้างที่ยาวกว่าหวีแต่งด้วยเจลหรือครีมแต่งผมม้วนเสยเปิดหน้าตั้งกระบังเหมือนทรงมหาดไทย เป็นอีกหนึ่งทรงที่ดูวินเทจและมีโมเดิร์นทวิสต์ แต่งผมเป็นเวทลุค มีเสน่ห์ดึงดูดแบบมีมนต์ขลังไม่น้อยเลยทีเดียว

ทรงโมเดิร์นบางระจัน

(credit: ig_@tannermorningstar)

ลุคนี้มองแวบแรกก็ชวนนึกถึงทรงผมของชายหนุ่มบางระจันย้อนยุค แต่มีความโมเดิร์นด้วยปอยผมย้อยปรกหน้าผาก แบบผมรองทรงสูงแสกกลางสุดฮิตแห่งยุค 90 ส่วนผสมของการตัดผมด้านข้างและด้านหลังเป็นรองทรงสูงแบบมีเดียมเฟดผสมกับอันเดอร์คัท ด้านหลังตีกรอบเป็นแนวสามเหลี่ยมเป็นจอนไล่ความยาวมาเกือบถึงแนวสั้นเสมอขอบใบหูด้านบน ช่อผมด้านบนไดร์เป่าแบบก้อนผมหลวมๆ คลุมไลน์ผมอันเดอร์คัท ได้ลุคเท่ๆ แบบไม่ต้องพยายาม

มหาดไทยผสมไฮควิฟฟ์

(credit: ig_@bluevelvets1950)
ผมแบ่งแสกข้างและตัดเป็นรองทรงสูงแบบไฮเฟด และไถไล่ขอบผมให้มีสเต็ป ผมช่อบนช่วงกลางกระหม่อมปล่อยยาวปลายอยู่ในระดับแนวเส้นเดียวกับขอบใบหูด้านบน หวีแสกแต่งทรงเป็นสองก้อนสไตล์คล้ายทรงมหาดไทย ในฝั่งผมหนาหวีปัดข้างและยกปอยผมในแบบทรงควิฟฟ์ ให้ปลายผมย้อยปรกเลยเส้นแนวไรผมมาเล็กน้อย เป็นอีกหนึ่งลุคมหาดไทยโมเดิร์นที่ดูเท่น่ามองมากๆค่ะ

มหาดไทยผสมปอมปาดัวร์แต่งไลน์ผมด้านข้าง

(credit: ig_@_not_da)
ทรงนี้ผสมผสานทั้งสกินเฟด รองทรงสูงแบบผมเกรียนเปิดโล่งเห็นหนังศีรษะ หวีเป้ยยกช่อผมในแบบมินิปอมปาดัวร์หรือทรงหอคอยเล็ก และเต็มความเผ็ดได้อีกกับการตัดขอบแต่งลาย ได้เส้นคู่ขนานกับเส้นรอยแสกกลางผม คนผมดกดำหนาและผมตรงเส้นใหญ่น่าลองทำลุคนี้ ได้ทั้งฟีลย้อนยุคมหาดไทย และลุคชายเท่ๆไอเดียล้ำสไตล์ไม่ซ้ำใคร

ไอเดียทรงผมไทยย้อนยุคสไตล์อื่นๆ

ถ้าใครคิดว่าผมทรงมหาดไทย ไม่เข้ากับใบหน้า ก็ยังมีทรงผมชายแบบอื่นๆ ที่เข้ากับการสวมใส่ชุดไทยอีกมากมาย

ทรงผมเซ็ตเสยเรียบๆ ที่เปิดใบหน้าให้ดูสว่างสดใส ให้ลุคคุณชายย้อนยุค ดูดีไปอีกสไตล์

ถ้าอยากให้ดูร่วมสมัยขึ้นมาอีกนิด ก็แนะนำให้ลองเซ็ตเสยแบบทรงผมควิฟ ซึ่งก็ดูเรียบร้อยและเป็นทางการดี แต่ก็ยังมีความทันสมัยอยู่ในทรงผม ฉีกลุคเป็นผู้ชายไทยสมัยใหม่ ในขณะที่ทรงผมก็ยังคงเข้ากับชุดไทยย้อนยุคอยู่

หรือจะทรงผมรองทรงที่ไม่ต้องเซ็ตอะไรมากมาย แค่พยายามจัดทรงให้ดูเรียบร้อยเป็นพอ ก็ดูดีและเข้ากับเสื้อเสื้อราชปะแตนและโจงกระเบนทีเดียว

หรือจะเซ็ตผมแสกข้างเนี้ยบๆ ก็ดูเข้ากับชุดไทยดี ซึ่งมีความสุภาพเรียบร้อย เหมาะมากกับการแต่งกายชุดไทยหลายๆ แบบ ทั้งชุดไทยแบบย้อนยุค หรือจะชุดไทยสมัยใหม่ ที่จะสวมสูทคู่กับการนุ่งโจงกระเบน

เพิ่มความเท่ขึ้นมาอีกระดับ ด้วยการเซ็ตผมด้านหน้าตั้งๆ แบบสไปกี้ หรือ ฟอกซ์ฮอว์ก ซึ่งเป็นทรงเรียบง่ายแต่ก็หล่อเนี้ยบดูดีสมเป็นชายไทย