ผิวหน้า

รังสียูวีในแดดเป็นสาเหตุของฝ้าแดด (credit: shutterstock)

ฝ้า แบบต่างๆ บนผิวหน้า มีลักษณะแบบไหน>

รู้จักต้นตอรอยฝ้าบนผิวหน้าและการรักษา>

ครีมตัวไหนน่าใช้ เลือกครีมแบบไหนดี ช่วยป้องกันและลดเลือนรอยฝ้า>

วิธีดูแลผิวหน้าลดเลือนรอยฝ้าจางลง>

รอยฝ้าต่างๆ รวมถึงฝ้าแดด เป็นหนึ่งสาเหตุที่ทำให้ผิวหน้าใสกลายเป็นกระดำกระด่าง ผิวไม่เรียบเนียน แต่ฝ้าพวกนี้ มาจากไหน มาอยู่บนผิวหน้าเราได้อย่างไร ก่อนจะไปยืนงงอยู่ในดงครีมลดรอยฝ้า บนเชลฟ์ครีมบำรุงผิวหน้า สูตรลดฝ้าลดฝ้าแดดต่างๆ เรามาทำความรู้จักสาเหตุและปัจจัยที่ทำให้เกิดรอยน้ำตาลหรือสีคล้ำเข้มที่เรียกว่า ฝ้า บนใบหน้า และวิธีการดูแลผิวสำหรับคนที่อยากลดเลือนรอยฝ้าให้แลดูจางลง เพื่อคืนผิวกระจ่างใสสีผิวสม่ำเสมอได้อีกครั้ง

ฝ้า แบบต่างๆ บนผิวหน้า มีลักษณะแบบไหน

แผนภาพชั้นผิวหนังเปรียบเทียบกับผิวหน้าปกติ (ซ้ายสุด) และรอยฝ้าบนผิวหน้า (credit: shutterstock)

ฝ้า (Melasma) มีลักษณะเป็นปื้น ต่างจาก กระ (Freckles) ที่เป็นจุดสีน้ำตาลและมีขอบชัดเจน มักพบในวัยกลางคน และพบมากในบริเวณโหนกแก้ม ซึ่งบางคนเจอทั้งฝ้าและกระ ผิวหน้าบริเวณที่โดนแดดได้ง่าย เช่น หน้าผาก โหนกแก้ม คาง จมูก ไรหนวด ริมฝีปาก

รอยฝ้าบนผิวหน้า มีอยู่หลายชนิด และมีลักษณะแตกต่างกันไป ตามความลึกของฝ้าในชั้นผิว ได้แก่

• ฝ้าตื้น หรือ ฝ้าในชั้นหนังกำพร้า (Epidermal Melasma) มีสีน้ำตาลเข้ม มองเห็นขอบเขตได้ชัดเจน
• ฝ้าลึก หรือ ฝ้าชั้นในหนังแท้ (Dermal Melasma) มีสีน้ำตาลอ่อน หรือ น้ำตาลเทามองเห็นขอบเขตได้ไม่ชัดเจน บางทีมองไม่ออกจากผิวปกติ โดยเฉพาะคนที่มีสีผิวเข้มหรือผิวคล้ำ
• ฝ้าชนิดผสม (Mixed Malasma) พบทั้งฝ้าตื้นและฝ้าลึกร่วมกัน
• ฝ้าชนิดที่ไม่สามารถบอกตำแหน่งได้ชัดเจน ซึ่งมักพบในคนผิวโทนสีเข้มหรือผิวคล้ำ พบแพทย์เฉพาะทางเพื่อใช้เครื่องมือในการวินิจฉัยและแยกชนิดของฝ้าได้
• ฝ้าเลือด (Telangiectasia) สีจะออกแดงๆ เคล้ายผิวไหม้เป็นรอยแดง นื่องจากเป็นความผิดปกติของเส้นเลือด มักจะเห็นชัดตอนอากาศร้อน
• ฝ้าถาวร (Ochhronosis) รอยปื้นสีน้ำตาลแดงที่เกิดจากผิวเสียหาย เพราะแพ้สารเคมี โดยเฉพาะสารประเภทไฮโดรควิโนน ที่พบในเครื่องสำอางที่ไม่ได้มาตรฐาน เป็นรอยฝ้าที่รักษายากถึงยากที่สุด

นอกจากการเรียกชนิดของฝ้า ตามลักษณะของอาการและรอยฝ้าแล้ว

ยังมีการแบ่งประเภทฝ้า ตามสาเหตุที่เกิดฝ้า ด้วย อย่าง

1. ฝ้าฮอร์โมน สาเหตุมาจากช่วงที่ฮอร์โมนเพศหญิงหรือฮอร์โมนเอสโตรเจน หลั่งเยอะ กระตุ้นการสร้างเม็ดสีผิวหรือเมลานินมากกว่าปกติ โดยเฉพาะ ช่วงตั้งครรภ์ ส่งผลให้เกิดรอยฝ้าบนใบหน้า ซึ่งฝ้าจะจางลงหลังคลอด
2. ฝ้าเครียด สาเหตุหลักมาจากความเครียดมีผลต่อการเสียสมดุลฮอร์โมน กระตุ้นการเกิดฝ้า
3. ฝ้าเครื่องสำอาง เกิดจากการแพ้เครื่องสำอาง เช่น สารปรอท ตะกั่ว สารกันเสีย และสารที่ไม่ปลอดภัยในครีมเร่งหน้าขาวที่ไม่มีมาตรฐาน มีผลข้างเคียงทำให้หน้ารอยแดง และรอยจุดน้ำตาลเข้มๆ จากการสะสมของสารตกค้าง กลายเป็นรอยฝ้า
4. ฝ้าแดด รังสียูวีเอและยูวีบีในแสงแดดกระตุ้นการสร้างเม็ดสีเพิ่มขึ้น ทำให้เกิดรอยฝ้า โดยเฉพาะบริเวณโหนกแก้ม หน้าผาก

รู้จักต้นตอรอยฝ้าบนผิวหน้าและการรักษา

ฝ้าแดด รอยฝ้าบนใบหน้า (credit: shutterstock)

1. ปัจจัยและสาเหตุ ฝ้าบนใบหน้า

ปัจจัยหลักๆ ที่ทำให้ใบหน้าเกิดรอยฝ้า มี 3 อย่างคือ

• แสงแดด และแสงต่างๆ

แสงแดด เป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดฝ้ามากที่สุด ทำให้เกิดฝ้าที่เรียกว่า ฝ้าแดด เนื่องจากรังสียูวีหรืออัลตร้าไวโอเลต จะไปกระตุ้นให้เซลล์สร้างเม็ดสีผลิตเม็ดสีมากขึ้น เพื่อทำหน้าที่กรองแสงจากแดดที่มากระทบผิว นอกจากนี้รังสีอินฟราเรด ในแดด รวมทั้งแสงที่ตามองไม่เห็น (Invisible Light) ไปจนถึงแสงจากหลอดไฟ แสงสีฟ้า(Blue Light) จากหน้าจออุปกรณ์อิเลคทรอนิกส์ต่างๆ ยังมีส่วนกระตุ้นให้เกิดฝ้า กระ ขึ้นได้อีกด้วย

• ฮอร์โมนเพศ

ฝ้ามักจะเกิดขึ้น ในช่วงมีฮอร์โมนเพศสูง อย่าง ผู้หญิงตั้งครรภ์ ซึ่งโดยธรรมชาติรอยฝ้าจะค่อยๆจางลง หลังจากคลอดลูก นอกจากนี้ยังพบในผู้หญิงที่มีประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ และผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนหรือวัยทอง

• พันธุกรรม

ผลการศึกษาในปี ค.ศ.2009 เก็บข้อมูลจากทั่วโลกพบว่า ร้อยละ48 มีประวัติคนในครอบครัวเป็นฝ้าเช่นเดียวกัน โดยเฉพาะญาติสายตรง เช่น บิดา มารดา พี่ น้อง (อ้างอิงจาก สถาบันโรคผิวหนัง)

2. ฝ้ารักษาได้ไหม

คำตอบคือ รักษาได้ แต่ไม่หายขาดและอาจกลับมาเป็นอีกได้

วิธีการรักษาที่ต้องอยู่ในความดูแลของแพทย์ผิวหนัง อาทิ การใช้เลเซอร์ และใช้ยาทาบางชนิด ที่เหมาะสมกับลักษณะของฝ้าแต่ละแบบ

แต่ไม่ว่าจะรักษาแบบไหน การดูแลผิวอย่างถูกวิธี ยังจำเป็นสำหรับการลดเลือนรอยฝ้าให้แลดูจางลง หรือลดความรุนแรงของฝ้า ลดเลือนรอยคล้ำสีน้ำตาลเทาให้กลืนไปกับสีผิวเราได้

ครีมตัวไหนน่าใช้ เลือกครีมแบบไหนดี ช่วยป้องกันและลดเลือนรอยฝ้า

1. ครีมกันแดด

เริ่มจาก ครีมกันแดด ก่อนเลย เลือกครีมที่มีส่วนผสมกันแดดค่าเอสพีเอฟ ( SPF) 50 ขึ้นไป มีค่า PA มากกว่า 2++ เพื่อช่วยป้องกันการเกิดฝ้า

2. ครีมลดฝ้าแดด

โดยปกติรอยฝ้าแดดจะลดเลือนและจางหายไปได้ภายใน 6 เดือน ถึง 1 ปีขึ้นไป ดังนั้นต้องระมัดระวังในการใช้ครีมทาฝ้าแดดลดรอยฝ้าจางหายเร่งด่วน

สำหรับครีมที่จะช่วยลดเลือนรอยฝ้าแดดแลดูจางลง ต้องมีส่วนผสมที่มีคุณสมบัติช่วยลดเลือนจุดด่างดำ ช่วยผลัดเซลล์ผิวเก่า เช่น

• อัลฟ่า อาร์บูติน มีคุณสมบัติในการช่วยทำให้ผิวกระจ่างใส
• กรดโคจิก มีฤทธิ์ช่วยลดเลือดจุดด่างดำที่ส่งผลให้เกิดฝ้าแดด
• กรด AHA หรือกรดผลไม้ ตัวช่วยผลักเซลล์ผิวเก่า ลดเลือนรอยฝ้าแดด ผิวหมองคล้ำ
• กรดอะมิโน ที่ช่วยบำรุงให้ผิวแข็งแรง เป็นต้น
• วิตามินอี ช่วยบำรุงผิวชุ่มชื้น ผิวสดใส
• วิตามินซี ช่วยผลัดเซลล์ผิวและเผยผิวใหม่กระจ่างใส

ผลิตภัณฑ์

พอนด์ส ไบรท์ มิราเคิล อัลทิเมท คลาริตี้ เซรั่ม ไนอาซอร์ซินอลซื้อตอนนี้

Editor’s Choice: นอกจากจะใช้ครีมบำรุงลดเลือนรอยฝ้าแดด แนะนำ ให้มีการบำรุงผิวเข้มข้น ด้วยการใช้เซรั่ม ที่ผ่านการทดสอบทางคลินิก อย่าง พอนด์ส ไบรท์ มิราเคิล อัลทิเมท คลาริตี้ เซรั่ม ไนอาซอร์ซินอล (Pond's Bright Miracle Ultimate Clarity Serum Niasorcinol) สูตรไนอาซอร์ซินอล ที่ผสานวิตามินซี ลดเลือนผิวหมองคล้ำ กับ ไนอะซินามายด์ ที่ช่วยลดเลือนฝ้าแดด จุดดำ ปรับผิวดูกระจ่างใสขึ้น

ผลิตภัณฑ์

พอนด์ส ไบรท์ มิราเคิล อัลทิเมท คลาริตี้ ไนท์ เซรั่ม ไนอาซอร์ซินอลซื้อตอนนี้

แนะนำให้ใช้คู่กัน ทั้งเซรั่มกลางวัน พอนด์ส ไบรท์ มิราเคิล อัลทิเมท คลาริตี้ เซรั่ม ไนอาซอร์ซินอล ) และ เซรั่มกลางคืน พอนด์ส ไบรท์ มิราเคิล อัลทิเมท คลาริตี้ ไนท์ เซรั่ม ไนอาซอร์ซินอล (Pond's Bright Miracle Ultimate Clarity Night Serum Niasorcinol ) บำรุงผิวในขั้นตอนหลังล้างหน้าและก่อนทาครีมบำรุงผิวหรือครีมลดฝ้าแดด เซรั่มมีคุณสมบัติซึมลงไปถึงชั้นผิว ช่วยฟื้นบำรุงผิวหน้าลดเลือนฝ้าแดดจางลง

วิธีดูแลผิวหน้าลดเลือนรอยฝ้าจางลง

ดูแลผิวหน้าให้ถูกวิธี ลดฝ้าแดดให้จางลงได้ (credit: shutterstock)

• การปกป้องผิวด้วยครีมกันแดด ที่เหมาะสมในปริมาณเพียงพอและสม่ำเสมอ จะช่วยลดความรุนแรงของฝ้าแดดและกระได้ถึงร้อยละ 50 (อ้างอิง : สถาบันโรคผิวหนัง) โดยใช้ครีมกันแดดปริมาณ 2 ข้อนิ้ว ถ้าเป็นโลชั่นกันแดดหรือครีมกันแดดชนิดน้ำ ใช้ปริมาณเท่าเหรียญ 10 บาทสองเหรียญ ทาให้ซึมทั่วใบหน้าและลำคอก่อนออกแดดอย่างน้อย 30 นาที ถ้าออกแดดจัดระหว่างวัน ทาซ้ำทุก 2 ชม.
• บำรุงผิวหน้าอย่างสม่ำเสมอ เลือกครีมและเซรัม ที่จะช่วยลดเลือนรอยฝ้าแดดแลดูจางลง
• ล้างหน้าให้สะอาด ชำระล้างความมัน และเครื่องสำอางบนใบหน้าให้สะอาดอยู่เสมอ เพื่อการผลัดเซลล์ผิวและฟื้นฟูผิวใหม่ตามธรรมชาติ
• มาส์กหน้าด้วยสูตรที่มีส่วนผสมในการผลัดเซลล์ผิวให้เร็วขึ้น เช่น กรด AHA สารไกลโคไซด์ (Glycoside) และวิตามินเอ ที่มีคุณสมบัติในการผลัดเซลล์ผิวเก่าออกไปช่วยลดรอยฝ้าจางลง
• หลีกเลี่ยงไอร้อนจากเตาหุงข้าว รังสีหน้าจอคอมพิวเตอร์ และรังสีจากโทรศัพท์มือถือ เป็นการป้องกันไว้ก่อน
• กินผักผลไม้ที่มีวิตามินเอ วิตามินซี และวิตามินเอ เช่น ส้ม มะละกอ แอปเปิ้ล มะละกอ องุ่น เบอร์รี่ ลูกพรุน ฝรั่ง บรอกโคลี ผักบุ้ง ผักโขม มีคุณสมบัติในการช่วยต้านอนุมูลอิสระ เส้นใยในผักผลไม้จะช่วยในการขับถ่ายล้างสารพิษให้กับร่างกาย ช่วยผิวแข็งแรง และเซลล์ผิวใหม่ป้องกันและลดเลือนรอยฝ้าจากภายใน

ข้อมูลอ้างอิงจาก เวบไซต์ รพ.ศิริราช สถาบันโรคผิวหนัง รพ.นครธน วีสแครว์คลีนิก และ รพ.เวิลด์เมดิคอล